"elk geproduceerd medicijn moet voor een patiënt beschikbaar zijn"

In apotheken, ziekenhuizen en zorginstellingen belanden veel geneesmiddelen ongebruikt in de afvalbak. Daarmee zijn die geneesmiddelen nutteloos. Bovendien is het duur en slecht voor het milieu. En vaak onnodig.

Wanneer geneesmiddelen worden voorgeschreven, voorziet de apotheek ze van een etiket met de naam van de patiënt. Als de patiënt ze uiteindelijk niet (meer) nodig heeft, worden ze weggegooid. Ook als ze nog niet in handen zijn geweest van de patiënt.

Wij vinden dat geneesmiddelen van goede kwaliteit moeten worden ingezet om patiënten te helpen en dus niet in de afvalbak horen, maar terug op de plank kunnen worden gezet.

samen voorkomen dat geneesmiddelen van goede kwaliteit onnodig worden weggegooid

Waarom worden geneesmiddelen ongebruikt weggegooid?

Geneesmiddelen worden weggegooid wanneer ze de uiterste houdbaarheidsdatum hebben bereikt of als een patiënt ze niet (meer) nodig heeft. Dit komt doordat er een sticker met de naam van de patiënt op zit.

Zolang geneesmiddelen in de (ziekenhuis)apotheek of medicijnvoorraad van een instelling liggen en de houdbaarheidsdatum niet is overschreden, is er niets mis met de kwaliteit. Vaak zit zelfs het doosje nog dicht.

De wet bepaalt dat een geneesmiddel slechts eenmaal aan een patiënt mag worden uitgegeven. Met een sticker die de naam van de patiënt draagt, mag het geneesmiddel alleen aan die patiënt worden gegeven. Als die patiënt het niet (meer) nodig heeft, wordt het geneesmiddel ongebruikt weggegooid.

naar schatting 70% van de medicijnen die bij kamertemperatuur worden bewaard hebben geen specifieke opslagcondities

Geen specifieke opslagcondities?
Geen risico!

Steekproeven met 250 medicijnen, zowel goedkoop als duur, die worden opgeslagen bij kamertemperatuur, tonen aan dat zo'n 70% zo stabiel is en dat er geen specifieke opslagcondities nodig zijn, waardoor het risico op kwaliteitsverlies eigenlijk niet bestaat zolang het medicijn zich nog in de distributieketen bevindt.

Die geneesmiddelen zouden in principe veilig aan een andere patiënt kunnen worden toegewezen wanneer de oorspronkelijke patiënt het toch niet of niet meer nodig heeft.

Wanneer het geneesmiddel nog niet aan een patiënt uitgegeven is geweest (binnen de keten gebleven) is ook het risico op vervalsing nihil.

terug op de plank is een veilige optie en is goed voor de patiënt, het milieu, de beschikbaarheid en de portemonnee

Hoe kunnen we het aanpakken?

Voordat medicijnen terug op de plank geplaatst kunnen worden, is het belangrijk eerst te controleren of een medicijn voldoet aan de criteria om aan een andere patiënt toegewezen te worden.

Een keurmerk op de verpakking kan dit proces vergemakkelijken. Hiermee kunnen zorgverleners direct bepalen of het product moet worden weggegooid of dat het aan een andere patiënt gegeven kan worden.

Bovendien concentreren we ons aanvankelijk op de medicijnen op naam van een patiënt die altijd binnen de keten van de apotheek, het ziekenhuis of de instelling zijn gebleven.

Voor extra zekerheid betreffende de juistheid van het medicijn in de verpakking, adviseren we om enkel ongeopende en verzegelde verpakkingen terug op de plank te plaatsen.

binnen de keten met keurmerk en zegel? terug op de plank!

We willen gebruik maken van bestaande informatie en systemen.

Voor onze aanpak is het niet nodig om extra stabiliteitsonderzoek of stabiliteitscontroles uit te voeren. De stabiliteitsinformatie is al beschikbaar in de samenvatting van de productkenmerken (SmPC), die voor ieder in Nederland geregistreerd medicijn is opgenomen in de database van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). Deze data is vrij toegankelijk via de website geneesmiddeleninformatiebank.nl van het CBG.

Wij willen die data koppelen aan een keurmerk om terug op de plank plaatsen mogelijk te maken. Heeft het product het keurmerk en voldoet het aan een aantal strikte voorwaarden die zijn afgestemd met de autoriteiten? Dan hoeft het medicijn niet te worden weggegooid en kan het doen waar het voor is gemaakt. Want: "elk geproduceerd medicijn moet voor een patiënt beschikbaar zijn".

Het is nog niet zover, maar we werken er hard aan om dit alles mogelijk te maken. De autoriteiten en de branche kijken met ons mee en zijn enthousiast over ons initiatief.

een initiatief van SPARCOS en GroenErwt-Transfarmacie

Over ons

Het initiatief voor terug op de plank komt van Yvette Meijer en Marja Bogaards. Met onze brede ervaring en ons gezamenlijke netwerk in de farmaceutische en zorgsector, zetten we ons graag in voor een betere beschikbaarheid van medicijnen en voor het voorkomen van geneesmiddelverspilling. Het initiatief terug op de plank heeft geen winstoogmerk.

Yvette Meijer

Senior Pharma Professional & Transitiebegeleider

Yvette is Drs. farmacie en heeft ruim 20 jaar ervaring in de farmaceutische industrie. Met haar bedrijf SPARCOS brengt ze haar kennis en ervaring naar andere spelers in de farmaceutische sector.

Yvette is gecertificeerd workshop facilitator en brengt verschillende disciplines samen.

Haar missie? Verbeteren van de kwaliteit van leven.

Marja Bogaards

Ziekenhuisapotheker &
Transitiemanager

Marja is geregistreerd ziekenhuisapotheker met 25 jaar ervaring in diverse ziekenhuizen. Ze zet zich daarnaast in voor een duurzame farmaceutische zorgketen met GroenErwt-Transfarmacie.

Marja is transitiemanager en verbindt ontwikkelingen en innovaties om de transitie te versnellen.

Haar motto? Verspil geen pil!

we zijn in gesprek met de autoriteiten en de branche om medicijnen terug op de plank te kunnen zetten

Samen kunnen we het mogelijk maken

We kunnen dit niet alleen. Daarom hebben we verschillende belanghebbenden uitgenodigd om met ons mee te denken. De reacties op ons voorstel zijn grotendeels positief. In een tijd van schaarste, aanzienlijke medicijntekorten en een sterke focus op duurzaamheid, zijn velen geïnteresseerd in ons initiatief.

We zijn in gesprek met diverse partijen, waaronder:

Wil je ook bijdragen met ideeën? Dat is mogelijk! Neem contact op via ons reactieformulier.

elk geproduceerd medicijn moet voor een patiënt beschikbaar zijn

Veelgestelde vragen

Natuurlijk krijgen we ook vragen. Die beantwoorden we graag. Hieronder vind je alvast een aantal veelgestelde vragen, voor overige vragen kun je contact met ons opnemen via het reactieformulier.

Heeft terug op de plank een winstoogmerk?

Nee, we hebben geen winstoogmerk. Het gaat ons erom dat geneesmiddelen die zijn gemaakt ook daadwerkelijk worden gebruikt en dat ze dus niet ongebruikt worden weggegooid. Dat verbetert de beschikbaarheid, verlaagt de kosten en komt ten goede aan het milieu.

Heruitgifte is toch tegen de wet?

Met de manier waarop wij geneesmiddelen terug op de plank willen zetten is er geen sprake van heruitgifte. Het geneesmiddel is immers nog niet aan de patiënt uitgegeven, maar alleen op naam gesteld. Het bevindt zich nog in de distributieketen. Daarom is het risico op kwaliteitsverlies nihil.

Wie of wat bepaalt of een geneesmiddel het keurmerk krijgt?

Het keurmerk wordt afgegeven op basis van de in de SmPC beschikbare stabiliteitsinformatie van het geneesmiddel. We zijn in overleg met de autoriteiten, de industrie en overige partijen om te bepalen hoe dit proces precies vormgegeven moet worden.

Door wie kan een geneesmiddel terug op de plank worden gezet?

Bepalen of een geneesmiddel terug op de plank kan worden gezet gebeurt aan de hand van de aanwezigheid van het keurmerk en de verzegeling (alleen ongeopende verpakkingen komen in aanmerking). Dit kan worden gedaan door (ziekenhuis-)apothekers en hun assistenten, maar ook door bijvoorbeeld de verpleging in een instelling.

All information we share is based on public sources that we consider reliable. We make every effort to ensure that this information is current and correct at the time of publication. However, we make no warranties or representations as to the completeness, accuracy, or reliability of the information. No rights can be derived from this information.

We reserve the right to change or update the information at any time without prior notice. The use of the information provided is entirely at the user's own risk. We accept no liability for any loss or damage resulting from the use of this information.

Back on the shelf is a based on the Dutch initiative “terug op de plank” and therefore Dutch law is applicable.